Το ζήτημα της ζωοφαγίας, ένα πρόβλημα με πολλές διαστάσεις, απασχόλησε από πολύ παλιά την ανθρωπότητα. Στην ελληνική αρχαιότητα π.χ., είναι πολύ γνωστή η περίπτωση των πυθαγορείων (6ος π.Χ. αι.), οι οποίοι απέρριψαν πλήρως την κατανάλωση σάρκας, βασιζόμενοι και σε συμπεράσματα που έβγαζαν εμπειρικά από τον ανυψωμένο και εκλεπτυσμένο τρόπο ζωής τους. Καθώς η κρισιμότητα της κατάστασης του πλανήτη οφείλεται σε έναν αξιοσημείωτο βαθμό και στο πρόβλημα της εκτεταμένης ζωοφαγίας, παρουσιάζουμε εδώ την εργασία ενός μαθητή που αποφάσισε να συγκεντρώσει κάποιες πληροφορίες που αναφέρονται στις πνευματικές, περιβαλλοντικές και ηθικές προεκτάσεις του ζητήματος, με σκοπό να παράσχει ενημέρωση σε όσους ενδιαφέρονται να εντρυφήσουν περισσότερο. Παραθέτουμε παρακάτω τα Προλεγόμενα της εργασίας του.
~*~
Προλεγόμενα
Εδώ και αρκετά χρόνια έχω παρατηρήσει όταν βρίσκομαι στη φύση ότι η τεράστια πλειοψηφία των άγριων ζώων που συναντώ, θηλαστικά, πουλιά, ψάρια, αμφίβια και ερπετά, φεύγουν όσο πιο γρήγορα μπορούν όταν αντιληφθούν να τα πλησιάζουν άνθρωποι.
Σκεπτόμενος ότι σκοπός μας πάνω στη Γη είναι να παρουσιάσουμε τον άνθρωπο-θεό που εκπέμπει αγάπη προς τα πάντα, λυπάμαι για τον τρόπο με τον οποίο τα ζώα σχετίζονται μ’ εμάς: με φόβο.
Τα κατανοώ, όμως. Για χιλιάδες χρόνια τα κυνηγάμε, κυρίως για να τα φάμε.1
Αν σκοπός του ανθρώπου είναι να αποκαταστήσει την αγάπη στην πλάση, νομίζω ότι αυτή η αγάπη θα εκφράζεται προς όλα τα όντα, ζώα και φυτά, ακόμη και προς όσα δεν θεωρούμε όντα.
Ως εκ τούτου, θα ήθελα να κάνω την παρακάτω ενημέρωση σχετικά με την κατανάλωση ζώων.2
Πιστεύω ότι η σχέση μας με τα ζώα είναι, τελικά, ένα πνευματικό ζήτημα, καθώς ορίζει το πώς σχετιζόμαστε με την πλάση και το κατά πόσο εκφράζουμε την αγάπη μας προς αυτή και προς τα όντα που την κατοικούν.3 Έχει επίσης και σοβαρές προεκτάσεις ευθύνης σχετικά με τον τεράστιο περιβαλλοντικό αντίκτυπο της κατανάλωσης ζώων για τροφή. Έχει, τέλος, και άλλες ηθικές προεκτάσεις.
~*~
Ο ενδιαφερόμενος αναγνώστης μπορεί να βρει ολόκληρη την παρουσίαση εδώ: Περί ζωοφαγίας
- Θα μπορούσε κάποιος να υποθέσει ότι τα ζώα μάς φοβούνται εγγενώς, λόγω του μεγέθους μας. Αλλά αυτό δεν ισχύει. Ο Δαρβίνος κατέγραψε στο περίφημο ταξίδι του στα νησιά Γκαλάπαγκος, όπου τα ζώα δεν είχαν μέχρι τότε επαφή με ανθρώπους, τα εξής: «Μπορείς να τα πλησιάσεις όλα αρκετά ώστε να τα σκοτώσεις με μια βίτσα. Είναι περιττό να έχεις όπλο εδώ∙ χρησιμοποιώντας την κάννη, έσπρωξα ένα γεράκι από το κλαδί ενός δέντρου (…). Φαίνεται ότι τα πτηνά σε αυτό το αρχιπέλαγος, μη έχοντας μάθει ακόμα ότι ο άνθρωπος είναι πιο επικίνδυνο ζώο απ’ ό,τι η χελώνα ή το ιγκουάνα, τον αγνοούν».
- Έχει, νομίζω, αρκετή σημειολογία ότι συνήθως λέμε «τρώω/δεν τρώω κρέας» κι όχι «τρώω / δεν τρώω ζώα».
- Ας προλάβω όποιον φέρει την αντίρρηση ότι «και τα φυτά νιώθουν πόνο», ότι, σύμφωνα με τη βιολόγο Lynn Margulis (Microcosmos), τα φυτά ανέπτυξαν νόστιμους καρπούς (βλέπε, π.χ., το ροδάκινο) γύρω απ’ τους σπόρους, ώστε να προσελκύουν τα ζώα για να τα καταναλώνουν και να μπορούν να μεταφέρουν τους σπόρους σε νέα μέρη. Μ’ αυτό τον τρόπο, τα φυτά κατορθώνουν κάτι ακατόρθωτο για τα ίδια: να μετακινούνται. Έτσι, ένα δέντρο θέλει να πάρεις τους καρπούς του, κοινώς, το φυτό προσφέρει το φαγητό. Βάσει αυτού, θεωρώ ότι η κατανάλωσή τους όχι μόνο νομιμοποιείται αλλά δείχνει και την οδό: ως άνθρωποι αγάπης, καλούμαστε να καταναλώνουμε την τροφή που προσφέρεται πάνω σ’ αυτή τη Γη.